Hiểu đúng chức năng của máy rửa bát hiện đại
Nhiều người cho rằng máy rửa bát chỉ xịt nước và làm nóng, nên lo ngại nếu không tráng bát trước, thức ăn thừa sẽ không được làm sạch hoàn toàn. Tuy nhiên, đây là quan điểm đã lỗi thời.
Máy rửa bát hiện nay, đặc biệt là các dòng sản phẩm từ châu Âu hoặc Nhật Bản được thiết kế với khả năng xử lý các vết bẩn cứng đầu nhờ áp lực phun mạnh, nhiệt độ nước cao và quy trình rửa có nhiều chu trình (từ ngâm, phun nước, phun chất tẩy rửa, đến sấy khô). Điều này đồng nghĩa với việc việc tráng sơ không còn là điều bắt buộc, nếu máy hoạt động đúng chế độ và bát đĩa được sắp xếp hợp lý.
Tráng bát trước có thực sự giúp bát sạch hơn?
Ở góc độ tâm lý người dùng, tráng bát trước khi rửa bằng máy khiến họ yên tâm hơn về độ sạch. Nhưng nếu xét về mặt kỹ thuật, hành động này không có tác dụng đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả làm sạch. Trái lại, nhiều chuyên gia cho rằng tráng bát có thể khiến cảm biến của máy hiểu sai về độ bẩn thực tế, dẫn đến việc lựa chọn chế độ rửa không tối ưu, gây lãng phí điện và nước.
Cảm biến của máy rửa bát thường dựa vào lượng cặn bẩn còn lại để điều chỉnh nhiệt độ và áp lực nước phù hợp. Nếu bạn đã tráng sạch sẽ trước đó, máy có thể chuyển sang chế độ rửa nhẹ, không đủ mạnh để xử lý các mảng bám dầu mỡ còn sót lại mà mắt thường không nhìn thấy.
Tráng bát trước gây lãng phí nguồn lực như thế nào?
Một trong những lý do khiến máy rửa bát được khuyến khích sử dụng là khả năng tiết kiệm nước và công sức so với rửa tay. Tuy nhiên, hành động tráng sơ trước lại đi ngược lại mục tiêu đó. Theo nghiên cứu của Energy Star (chương trình tiết kiệm năng lượng của Mỹ),mỗi lần tráng bát sơ qua bằng vòi nước có thể tiêu tốn đến 10 – 15 lít nước. Nếu mỗi ngày tráng một lần, lượng nước bị lãng phí trong một năm có thể lên đến hàng ngàn lít.
Chưa kể, nếu gia đình có thói quen tráng bát bằng nước nóng, lượng điện tiêu thụ cũng tăng theo. Vì vậy, thói quen tráng bát tưởng chừng vô hại lại có thể ảnh hưởng lớn đến tổng chi phí sinh hoạt hàng tháng mà nhiều người không để ý tới.
Khi nào thực sự nên tráng bát trước?
Mặc dù phần lớn chuyên gia đồng tình rằng không cần tráng bát trước khi cho vào máy, nhưng có một số trường hợp ngoại lệ nên được cân nhắc. Ví dụ, khi bạn không có ý định vận hành máy ngay sau bữa ăn mà để bát đĩa trong máy nhiều giờ (hoặc qua đêm),thì việc tráng nhẹ bằng nước có thể giúp ngăn ngừa mùi hôi và cặn bám khô cứng.
Ngoài ra, với những thực phẩm có độ kết dính cao như phô mai chảy, trứng hay nước sốt đặc, việc loại bỏ sơ bộ phần dư thừa bằng khăn giấy hoặc tráng nhẹ cũng là hành động hợp lý, không phải để làm sạch, mà để bảo vệ hệ thống lọc và xả của máy.

Khuyến nghị từ nhà sản xuất máy rửa bát
Nhiều người dùng có thói quen tráng bát là do ảnh hưởng từ thế hệ máy rửa bát cũ, vốn không được tối ưu cho rửa bẩn nặng. Nhưng với công nghệ hiện tại, phần lớn các thương hiệu lớn như Bosch, Electrolux, Siemens, Panasonic... đều khẳng định không cần tráng trước. Điều kiện duy nhất là người dùng cần gạt bỏ thức ăn thừa lớn như xương, vỏ sò, lá rau… trước khi xếp vào máy.
Các tài liệu hướng dẫn sử dụng chính hãng cũng nêu rõ: tráng bát trước không những không cần thiết mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất rửa và hao phí tài nguyên. Một số máy thậm chí được tích hợp chế độ “Auto Sensor” để điều chỉnh lực rửa tùy theo độ bẩn
Vấn đề về mùi và vệ sinh nếu không tráng trước
Một trong những nỗi lo của người dùng là máy sẽ bốc mùi nếu không tráng bát trước. Tuy nhiên, điều này thường chỉ xảy ra nếu:
- Máy không được chạy hàng ngày.
- Hệ thống lọc không được vệ sinh định kỳ.
- Bát đĩa có nhiều thức ăn thừa và để quá lâu trong máy.
Để ngăn chặn tình trạng bốc mùi và nghẹt máy, bạn nên sử dụng thêm một số phụ kiện máy rửa bát hỗ trợ lọc cặn thức ăn, giúp quá trình vận hành hiệu quả hơn và giảm tải cho hệ thống lọc chính.
Mẹo sử dụng máy rửa bát hiệu quả mà không cần tráng trước
Cạo bỏ thức ăn thừa lớn vào thùng rác
Đây là bước quan trọng nhất và nên được thực hiện thường xuyên. Dùng thìa, spatula hoặc một miếng giấy ăn để cạo bỏ tất cả các mẩu thức ăn lớn, đặc biệt là những loại cứng, dai hoặc có khả năng gây tắc nghẽn như xương, vỏ tôm, hạt quả, cơm cháy, hoặc các loại thức ăn có sợi. Mục tiêu là loại bỏ những vật thể không nên đi vào hệ thống lọc của máy.

Tráng sơ bát đĩa dưới vòi nước chảy nhẹ (nếu cần)
Sau khi cạo bỏ thức ăn thừa, bạn có thể nhanh chóng tráng qua bát đĩa dưới vòi nước chảy nhẹ. Việc này giúp cuốn trôi các mảnh vụn nhỏ còn sót lại hoặc lớp thức ăn mềm, lỏng lẻo. Hãy nhớ rằng đây chỉ là tráng "sơ", không cần phải sử dụng xà phòng hay cọ rửa như khi rửa bằng tay. Chỉ cần đảm bảo không còn lớp thức ăn dày đặc bám trên bề mặt.
Xếp bát đĩa đúng cách trong máy rửa bát
Việc xếp bát đĩa đúng cách có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả làm sạch. Đảm bảo rằng các tia nước có thể tiếp cận mọi bề mặt của bát đĩa. Không chồng chéo quá nhiều bát đĩa lên nhau, và luôn quay mặt bẩn về phía vòi phun. Đối với các vật dụng sâu lòng như bát tô hay cốc, hãy úp ngược để nước không bị đọng lại. Các vật dụng nhỏ như dao, thìa, đũa nên được đặt vào giỏ chuyên dụng.
Sử dụng chất tẩy rửa chất lượng cao và đúng liều lượng
Chất tẩy rửa đóng vai trò then chốt trong quá trình làm sạch. Hãy chọn loại chất tẩy rửa chuyên dụng cho máy rửa bát, có chứa enzyme và các thành phần làm mềm nước (nếu khu vực bạn sống có nước cứng). Luôn tuân thủ liều lượng được khuyến nghị bởi nhà sản xuất máy rửa bát và chất tẩy rửa để đạt hiệu quả tối ưu và tránh lãng phí.
Chọn chu trình rửa phù hợp
Hầu hết máy rửa bát có các chế độ như "Eco", "Auto" hoặc "Heavy". Chọn chế độ "Heavy" cho bát đĩa bẩn nhiều hoặc "Auto" để máy tự điều chỉnh dựa trên mức độ bẩn. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu quả làm sạch mà không cần tráng trước.
Bảo dưỡng định kỳ máy rửa bát
Ngay cả khi bạn đã tráng sơ bát đĩa, việc bảo dưỡng định kỳ máy rửa bát vẫn rất quan trọng. Thường xuyên kiểm tra và làm sạch bộ lọc dưới đáy khoang rửa. Khoảng mỗi vài tháng, bạn nên chạy một chu trình làm sạch máy rửa bát bằng các sản phẩm chuyên dụng hoặc giấm trắng/ baking soda để loại bỏ cặn bẩn, dầu mỡ tích tụ trong đường ống và khoang máy, giúp máy luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất.

Tuy nhiên, nếu máy rửa bát của bạn có dấu hiệu trục trặc, không rửa sạch như trước dù đã sử dụng đúng cách, đừng ngần ngại liên hệ các dịch vụ sửa máy rửa bát uy tín để kiểm tra kịp thời.
Tóm lại, có thể khẳng định rằng: không cần tráng bát trước khi cho vào máy rửa bát, trừ một vài tình huống đặc biệt như đã nêu. Việc hiểu đúng chức năng của máy, sắp xếp bát đĩa đúng cách và chọn chương trình phù hợp sẽ hiệu quả hơn nhiều so với thói quen rửa sơ bằng tay.
Quan trọng hơn, người dùng cần thay đổi tư duy: máy rửa bát không phải là “trợ lý rửa phụ”, mà là giải pháp thay thế hoàn toàn cho việc rửa tay, nếu được sử dụng đúng chuẩn. Bằng cách đó, bạn không chỉ tiết kiệm thời gian, nước và điện, mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường.