Máy rửa bát ngày càng trở thành thiết bị thiết yếu trong nhiều gia đình Việt. Với lời hứa hẹn tiết kiệm thời gian, sạch sâu và khử khuẩn hiệu quả, nhiều người kỳ vọng đây sẽ là giải pháp cứu cánh cho việc nội trợ. Tuy nhiên, không ít người dùng sau một thời gian sử dụng lại rơi vào tình huống khó chịu: bát đĩa bị sứt mẻ, nứt vỡ sau khi rửa. Điều đáng nói là hiện tượng này không phải hiếm, và phần lớn đến từ những nguyên nhân ít ai ngờ tới.
Bản chất hoạt động của máy rửa bát không gây hư hại vật lý
Trước khi đi vào những nguyên nhân cụ thể, điều cần làm rõ là: máy rửa bát không được thiết kế để làm hỏng bát đĩa. Cơ chế hoạt động của máy chủ yếu dựa vào áp lực nước nóng phun từ nhiều hướng, kết hợp cùng chất tẩy rửa chuyên dụng và nhiệt độ cao để làm sạch, sát khuẩn.
Hệ thống giá đỡ bên trong máy được thiết kế chuyên biệt để cố định bát đĩa ở nhiều vị trí, hạn chế va đập tối đa trong quá trình vận hành. Trong điều kiện sử dụng đúng, máy rửa bát không thể tạo ra lực mạnh đến mức làm sứt mẻ hoặc nứt đồ gốm, thủy tinh.
Do đó, nếu bát đĩa hỏng sau khi rửa bằng máy, vấn đề thường nằm ở một hoặc nhiều yếu tố gián tiếp, liên quan đến cách bố trí, lựa chọn chương trình hoặc chính tình trạng của vật dụng trước khi đưa vào máy.
Các nguyên nhân khiến bát đĩa sứt mẻ trong máy rửa bát
1. Sắp xếp bát đĩa không đúng cách gây va chạm
Khi bát, đĩa, ly hoặc dụng cụ nhà bếp được đặt quá sát nhau hoặc chồng chất không đúng cách, chúng dễ va chạm trong quá trình máy hoạt động. Các vòi phun nước áp lực cao của máy rửa bát tạo ra lực đẩy mạnh, khiến các vật dụng chạm vào nhau, dẫn đến trầy xước hoặc sứt mẻ, đặc biệt với các chất liệu dễ vỡ như sứ mỹ nghệ hoặc thủy tinh.
Mặc dù những va chạm này không đủ mạnh để vỡ toang bát đĩa ngay lập tức, nhưng theo thời gian, lực tác động liên tục sẽ làm viền sứt, nứt mẻ các cạnh mỏng, nhất là ở những món đồ đã từng bị rơi hoặc bị chấn động trước đó.
Để tránh vấn đề này, bạn nên kiểm tra kỹ hướng dẫn sử dụng của máy rửa bát để biết cách xếp bát đĩa đúng. Hầu hết các máy đều có giá đỡ riêng cho bát, đĩa và ly, được thiết kế để giữ chúng cố định. Đảm bảo rằng các vật dụng không chạm vào nhau và đặt các món dễ vỡ như ly thủy tinh ở giá trên cùng, nơi áp lực nước thường nhẹ hơn. Ngoài ra, tránh nhồi nhét quá nhiều bát đĩa vào một lần rửa, vì điều này không chỉ làm tăng nguy cơ va chạm mà còn giảm hiệu quả làm sạch.
Sắp xếp bát đĩa đúng cách giúp giảm nguy cơ va chạm và sứt mẻ.
2. Chất liệu bát đĩa không tương thích với máy rửa bát
Không phải loại bát đĩa nào cũng có thể chịu được điều kiện đặc thù trong máy rửa bát, đặc biệt là nhiệt độ cao và áp lực nước trong quá trình rửa và sấy.
Một số loại thủy tinh mỏng, gốm sứ nung nhiệt thấp hoặc đồ sứ có hoa văn dán men kém chất lượng thường không đủ khả năng chịu nhiệt. Khi đặt trong môi trường có sự thay đổi nhiệt đột ngột từ nước nóng sang không khí khô hoặc mát lạnh, chúng dễ bị giãn nở không đều, dẫn đến nứt hoặc sứt mẻ viền.
Thậm chí, có những loại bát đĩa vốn đã có vết nứt nhỏ mà mắt thường khó nhận thấy. Khi gặp điều kiện khắc nghiệt trong máy, các vết nứt này có thể lan rộng và khiến bát đĩa vỡ hoàn toàn sau vài chu kỳ rửa.
Việc kiểm tra kỹ vật liệu trước khi cho vào máy là bước cần thiết, nhưng thường bị người dùng bỏ qua, vật dụng có an toàn cho máy rửa bát thường có ký hiệu dishwasher-safe. Nếu không có ký hiệu này, bạn nên rửa tay với các món dễ vỡ hoặc có giá trị cao, như bộ bát đĩa kỷ niệm hoặc ly rượu vang pha lê. Đối với các loại nhựa, chỉ nên sử dụng những sản phẩm được đánh dấu là an toàn cho máy rửa bát và đặt chúng ở giá trên cùng để giảm tác động của nhiệt độ.
Kiểm tra chất liệu bát đĩa để tránh sứt mẻ trong máy rửa bát
3. Sử dụng chất tẩy rửa không phù hợp
Mặc dù vai trò chính của chất tẩy rửa là làm sạch, nhưng nếu dùng sai loại hoặc dùng quá liều lượng, bát đĩa có thể chịu tác động hóa học quá mạnh. Các loại bột rửa không rõ nguồn gốc, hoặc viên rửa có độ kiềm quá cao có thể làm mòn men, giảm độ bền của bề mặt bát đĩa, khiến chúng dễ sứt mẻ hơn khi có va chạm nhẹ.
Một số chất phụ trợ như muối làm mềm nước hoặc nước bóng nếu không dùng đúng cách cũng làm tăng tính ăn mòn, đặc biệt với đồ sứ cao cấp và thủy tinh mỏng. Ngoài ra, việc sử dụng quá nhiều chất tẩy rửa hoặc không hòa tan hoàn toàn trước khi rửa cũng có thể để lại cặn, làm tăng nguy cơ hư hại.
Để bảo vệ bát đĩa, hãy ưu tiên chọn chất tẩy rửa chuyên dụng cho máy rửa bát, có công thức dịu nhẹ và phù hợp với chất liệu như sứ, thủy tinh. Đồng thời, hãy đảm bảo sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất và kiểm tra ngăn chứa chất tẩy rửa của máy để tránh tình trạng cặn đọng.
Chất tẩy rửa chuyên dụng giúp bảo vệ bát đĩa trong máy rửa bát
4. Chọn sai chương trình rửa với mức nhiệt và áp lực quá cao
Nhiều người dùng có thói quen chọn chương trình rửa mạnh để đảm bảo sạch sâu, diệt khuẩn triệt để. Tuy nhiên, điều này đôi khi phản tác dụng khi áp dụng cho bát đĩa mỏng, nhẹ hoặc có thiết kế tinh xảo. Vì áp lực nước cao có thể vượt quá giới hạn chịu đựng của chúng, gây ra các vết sứt mẻ hoặc làm trầm trọng thêm các vết nứt cũ.
Một số chương trình như “Intensive” hoặc “Heavy Wash” thường có nhiệt độ nước lên tới 70°C và áp lực mạnh, không phù hợp với đồ thủy tinh mỏng, ly tách, bát gốm mảnh. Việc sử dụng sai chương trình không chỉ gây mòn hoa văn, bong tróc lớp men mà còn khiến vật liệu giãn nở quá mức, dẫn đến sứt mẻ.
Thay vì mặc định chọn chế độ mạnh nhất, người dùng nên cân nhắc theo chất liệu bát đĩa để chọn các chương trình nhẹ hơn như “Eco”, “Glass Care” hoặc “Quick Wash”.
5. Thiếu muối rửa bát làm giảm hiệu quả bảo vệ bát đĩa
Muối rửa bát là một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Muối giúp làm mềm nước, ngăn ngừa cặn vôi bám vào bát đĩa và các bộ phận của máy. Ở những khu vực có nước cứng (chứa nhiều khoáng chất như canxi, magie),việc thiếu muối rửa bát có thể khiến bát đĩa bị xỉn màu, xuất hiện vết trắng hoặc dễ trầy xước do cặn khoáng tích tụ.
Hãy kiểm tra ngăn chứa muối của máy rửa bát và bổ sung muối chuyên dụng khi cần thiết. Lưu ý rằng muối rửa bát khác với muối ăn thông thường, vì nó được thiết kế để không gây hại cho máy. Ngoài ra, đảm bảo rằng máy được cài đặt đúng độ cứng của nước (theo hướng dẫn của nhà sản xuất, vì điều này ảnh hưởng đến lượng muối cần sử dụng. Việc bổ sung muối đều đặn sẽ giúp bát đĩa sáng bóng và bền lâu hơn.
6. Phụ kiện máy rửa bát bị hỏng hoặc lắp sai góp phần gây va chạm
Máy rửa bát hoạt động ổn định không chỉ nhờ vòi phun và nhiệt độ, mà còn phụ thuộc vào các chi tiết phụ như giỏ đựng, thanh trượt, khay chia hoặc móc cố định. Nếu các phụ kiện máy rửa bát này bị gãy, lỏng lẻo hoặc lắp sai vị trí, vật dụng sẽ không được cố định đúng cách.
Hệ quả là bát đĩa có thể trượt nhẹ trong quá trình rửa, hoặc bị nghiêng lệch, khiến phần cạnh va vào thành máy hay các vật dụng bên cạnh. Đây chính là nguyên nhân âm thầm gây nứt hoặc sứt cạnh mà người dùng khó phát hiện ngay sau mỗi lần rửa.
Việc định kỳ kiểm tra tình trạng của giỏ đựng, khay rửa và thay thế phụ kiện hao mòn theo khuyến nghị nhà sản xuất là cần thiết để duy trì hiệu suất và an toàn trong sử dụng.
7. Thiếu bảo trì máy rửa bát dẫn đến hư hỏng bát đĩa
Một chiếc máy rửa bát không được bảo trì định kỳ cũng có thể là thủ phạm gây sứt mẻ bát đĩa. Theo thời gian, các bộ phận như vòi phun nước, bộ lọc hoặc giá đỡ có thể bị tắc nghẽn bởi cặn thức ăn, chất tẩy rửa hoặc bị mòn, làm giảm hiệu quả làm việc của máy. Ví dụ, vòi phun nước bị nghẹt có thể phun nước không đều, tạo áp lực mạnh ở một số khu vực và làm bát đĩa va chạm. Giá đỡ bị gỉ sét hoặc hư hỏng cũng khiến bát đĩa không được giữ chắc, dẫn đến trầy xước.
Để tránh vấn đề này, bạn nên vệ sinh máy rửa bát ít nhất mỗi tháng một lần. Hãy tháo và làm sạch bộ lọc, kiểm tra vòi phun nước để đảm bảo không có cặn bẩn. Nếu giá đỡ hoặc các bộ phận khác có dấu hiệu hư hỏng, hãy liên hệ dịch vụ sửa chữa máy rửa bát để thay thế kịp thời. Việc bảo trì đều đặn không chỉ bảo vệ bát đĩa mà còn kéo dài tuổi thọ của máy.
Vệ sinh máy rửa bát định kỳ để bảo vệ bát đĩa khỏi sứt mẻ
Làm gì để hạn chế bát đĩa bị sứt mẻ khi dùng máy rửa bát?
Để tránh tình trạng bát đĩa sứt mẻ, việc áp dụng các giải pháp lâu dài là rất cần thiết. Ngoài các biện pháp đã nêu, bạn có thể cân nhắc đầu tư vào các phụ kiện máy hỗ trợ máy rửa bát, như giỏ đựng ly hoặc khay đựng dao kéo chuyên dụng, để tăng độ an toàn khi rửa.
Đồng thời, hãy ưu tiên mua bát đĩa từ các thương hiệu uy tín, có ghi rõ ký hiệu an toàn cho máy rửa bát. Cuối cùng, việc tìm hiểu kỹ về máy rửa bát trước khi mua, chẳng hạn như chọn model có chế độ rửa nhẹ hoặc công nghệ bảo vệ thủy tinh, sẽ giúp giảm thiểu rủi ro hư hỏng.
Máy rửa bát không phải là thiết bị gây hư hại bát đĩa như nhiều người lầm tưởng. Nếu sử dụng đúng cách, nó không chỉ làm sạch hiệu quả mà còn giúp kéo dài tuổi thọ của vật dụng nhà bếp. Ngược lại, nếu chủ quan trong việc chọn vật liệu, xếp đồ và chương trình rửa, những tổn thất nhỏ như sứt viền, nứt bề mặt là điều khó tránh khỏi. Việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động và các nguyên nhân tiềm ẩn sẽ giúp người dùng tận dụng được toàn bộ lợi ích của máy rửa bát mà không gặp phải các rủi ro không đáng có.
